Menu

Quechua

Le quechua (prononcé en français : /ket.ʃwa/ ou /ket.ʃu.wa/) ou quichua (prononcé en français : /kit.ʃwa/) est une famille de langues parlées au Pérou, où il a le statut de langue officielle depuis 1975, ainsi que dans d'autres régions des Andes, du sud de la Colombie au nord-ouest de l'Argentine. Sa variante équatorienne est appelée kichwa, ou quichua. Il compte environ dix millions de locuteurs, dont un million et demi en Équateur, plus de quatre millions au Pérou et près de trois millions en Bolivie, tout en étant également parlé localement au nord du Chili. Il se subdivise en de nombreuses variétés. La plus répandue (sud du Pérou et Bolivie) est le quéchua dit « cuzquénien », qui possède une tradition écrite ancienne remontant à l'époque coloniale (XVIe siècle). Le quechua était la lingua franca et la langue officielle de l'Empire inca. La large extension territoriale actuelle du quechua est due au fait qu'il a été promu au rang de lengua general par la couronne espagnole.Le quechua (prononcé en français: /ket.ʃwa/ ou /ket.ʃu.wa/) ou quichua (prononcé en français: /kit.ʃwa/) est une famille de langues parlées au Pérou, où il a le statut de langue officielle depuis 1975, ainsi que dans d'autres régions des Andes, du sud de la Colombie au nord-ouest de l'Argentine. Sa variante équatorienne est appelée kichwa, ou quichua. Il compte environ dix millions de locuteurs, dont un million et demi en Équateur, plus de quatre millions au Pérou et près de trois millions en Bolivie, tout en étant également parlé localement au nord du Chili. Il se subdivise en de nombreuses variétés. La plus répandue (sud du Pérou et Bolivie) est le quéchua dit « cuzquénien », qui possède une tradition écrite ancienne remontant à l'époque coloniale (XVIe siècle). Le quechua était la lingua franca et la langue officielle de l'Empire inca. La large extension territoriale actuelle du quechua est due au fait qu'il a été promu au rang de lengua general par la couronne espagnole.

Qhichwa simi icha Runasimi ñisqaqa Urin Apya Yalapi rimasqan rimaymi. Tawantinsuyup siminsi karqan. Kunanqa yaqa 14.000.000 runam kay simita riman, Piruwpi, Puliwyapi, Arhintinapi, Ikwayurpi, Chilipi, Kulunsuyupi ima riman. Lliw Apya Yala rimaykunamanta astawan rimaqniyuqmi. Qhichwa sutiwantaq Fray Domingo de Santo Tomásmi kay simiman suticharqan, payqa qichwa simimanta ñawpaq qillqaqmi karqan.Qhichwa simi icha Runasimi ñisqaqa Urin Apya Yalapi rimasqan rimaymi. Tawantinsuyup siminsi karqan. Kunanqa yaqa 14.000.000 runam kay simita riman, Piruwpi, Puliwyapi, Arhintinapi, Ikwayurpi, Chilipi, Kulunsuyupi ima riman. Lliw Apya Yala rimaykunamanta astawan rimaqniyuqmi. Qhichwa sutiwantaq Fray Domingo de Santo Tomásmi kay simiman suticharqan, payqa qhichwa simimanta ñawpaq qillqaqmi karqan.

Carte

Article premier de la déclaration universelle des droits de l'homme

Article premier de la Déclaration universelle des droits de l'homme en quéchua de Ayacucho, puis en quéchua de Cusco (voir le texte en français) Punta Kaq Lliw runakunam nacesqanchikmantapacha libre kanchik, lliw derechonchikpipas iguallataqmi kanchik. Yuyayniyoq kasqanchikraykum hawkalla aylluntin hina kawsayta debenchik llapa runakunawan. Hukñiqin utaq ñawpañiqin Llapa runan kay pachapi paqarin qispisqa, libre flisqa, allin kawsaypi, chaninchasqa kawsaypi kananpaq, yuyayniyuq, yachayniyuq runa kasqanman hina. Llapa runamasinwantaqmi wawqintin hina munanakunan. standard (OHCHR). Tukuy kay pachaman paqarimuqkuna libres nasikunta tukuypunitaq kikin ubligasyunisniyuqllataq, hinakamalla hunurniyuqtaq atiyniyuqtaq, chantaqa rasunwantaq kunsyansiyawantaq dotasqa kasqankurayku, kawsaki masipura hina, tukuy huk munakuyllapi kawsakunanku tiyan.

Alphabets

  • alphabet latin

Bibliographie

type : Document

Sylak-Glassman, John 2013 Writing Quechua: The Case for a Hispanic Orthography.By David John Weber

  • Auteur : Sylak-Glassman, John
  • Date de création :
  • Référence bibliographique : Sylak-Glassman, John. 2013. Writing Quechua: The Case for a Hispanic Orthography.By David John Weber. International Journal of American Linguistics 79. 580–582.
type : Document

Floyd, Simeon 2011 Re-discovering the Quechua adjective

  • Auteur : Floyd, Simeon
  • Editeur : Walter de Gruyter GmbH \& Co. KG
  • Date de création :
  • Référence bibliographique : Floyd, Simeon. 2011. Re-discovering the Quechua adjective. Linguistic Typology 15. 25-63. Walter de Gruyter GmbH \& Co. KG.
type : Document

Quechua-Spanish Bilingualism: Interference and Convergence in Functional Categories (Sánchez) Adelaar, Willem F. H. 2008

  • Auteur : Adelaar, Willem F. H.
  • Date de création :
  • Référence bibliographique : Adelaar, Willem F. H. 2008. Quechua-Spanish Bilingualism: Interference and Convergence in Functional Categories (Sánchez). International Journal of American Linguistics 74. 265–268.
type : Document

The Languages of the Andes The Quechuan language family Adelaar, Willem F.H. 2004

  • Auteur : Adelaar, Willem F.H.
  • Date de création :
  • Référence bibliographique : Adelaar, Willem F.H. 2004. The Languages of the Andes. In Adelaar, Willem F.H. (ed.) 179-258pp.
type : Document

Taylor, Gérald 1990 A la recherche des "proto-quechua" Mémoires de la Société de Linguistique de Paris

  • Auteur : Taylor, Gérald
  • Date de création :
  • Référence bibliographique : Taylor, Gérald. 1990. A la recherche des "proto-quechua". 91-102.

Sylak-Glassman, John 2013 Writing Quechua: The Case for a Hispanic Orthography.By David John Weber

  • Auteur : Sylak-Glassman, John
  • Date de création :
  • Référence bibliographique : Sylak-Glassman, John. 2013. Writing Quechua: The Case for a Hispanic Orthography.By David John Weber. International Journal of American Linguistics 79. 580–582.

Floyd, Simeon 2011 Re-discovering the Quechua adjective

  • Auteur : Floyd, Simeon
  • Editeur : Walter de Gruyter GmbH \& Co. KG
  • Date de création :
  • Référence bibliographique : Floyd, Simeon. 2011. Re-discovering the Quechua adjective. Linguistic Typology 15. 25-63. Walter de Gruyter GmbH \& Co. KG.

Quechua-Spanish Bilingualism: Interference and Convergence in Functional Categories (Sánchez) Adelaar, Willem F. H. 2008

  • Auteur : Adelaar, Willem F. H.
  • Date de création :
  • Référence bibliographique : Adelaar, Willem F. H. 2008. Quechua-Spanish Bilingualism: Interference and Convergence in Functional Categories (Sánchez). International Journal of American Linguistics 74. 265–268.

The Languages of the Andes The Quechuan language family Adelaar, Willem F.H. 2004

  • Auteur : Adelaar, Willem F.H.
  • Date de création :
  • Référence bibliographique : Adelaar, Willem F.H. 2004. The Languages of the Andes. In Adelaar, Willem F.H. (ed.) 179-258pp.

Taylor, Gérald 1990 A la recherche des "proto-quechua" Mémoires de la Société de Linguistique de Paris

  • Auteur : Taylor, Gérald
  • Date de création :
  • Référence bibliographique : Taylor, Gérald. 1990. A la recherche des "proto-quechua". 91-102.

Codes de langue

SOURCE Code URL
code iso 639-1 de la langue qu
Code iso 639-2 que
Code iso 639-3 que